ضرورتی عقلی
بسم الله الرحمن الرحیم
در کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای دیگر، مردم در برابر بعضی مسائل حساس اند و اگر کسی تخلفی کند، عکس العمل نشان می دهند. مثلا اگر کسی مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نکند، افزون بر برخوردی که دستگاه های انتظامی با او می کنند، مردم نیز حساسیت نشان می دهند؛ مثلا فوری ماشین های مجاور بوق می زنند و متخلف را تحت فشار قرار می دهند. این خود نوعی نهی از منکر است. پس قسمی از امر به معروف و نهی از منکر در همه جوامع بشری وجود دارد. دلیل آن نیز این است که همه مردم متوجه شده اند که اگر بنا باشد در یک زندگی اجتماعی کسانی از قانون تخلف کنند، سنگ بر روی سنگ بند نمی شود و دودش به چشم همه مردم خواهد رفت.
مثال معروف در این زمینه این هست که یک نفر در کشتی چوبی جای خود را سوراخ کند. با سوراخ شدن کشتی همه غرق میشن
بنابراین کسی که در جامعه زندگی می کند، نمی تواند بگوید من یک چهار دیواری دارم و خودم صاحب اختیار آن ام. باید توجه داشت با رواج گناهی در جامعه، قبحش ریخته می شود و دیگران هم مرتکب آن می شوند. ارتکاب آن معصیت، آثار اجتماعی زیان باری را نیز در پی دارد.
پس این امری عقلی است که اگر در جامعه ای، مقرراتی که به نفع جامعه است، رعایت نشود، دیگران باید حساسیت نشان دهند؛ نه آنکه منتظر شوند تا پلیس یا مأموران دولتی جلوی آن عمل را بگیرند. پلیس، در واقع نیرویی کمکی برای جلوگیری از قانون شکنی هاست و این مردم اند که باید خود حساس باشند تا عمل ناپسندی واقع نشود. حساسیت هر جامعه ای که پیشرفته تر و متمدن تر باشد، در برابر وضع و عمل به قانون بیشتر است؛ به ویژه مردم به آن امور که نفع آن را همه آنها تشخیص می دهند، امر به معروف، و از آن امور که ضررش را همه ایشان می فهمند، نهی از منکر می کنند. پس، امر به معروف و نهی از منکر امری عقلی است و به نوعی، در همه جوامع پیشرفته وجود دارد.
ادامه دارد...
+ از کتاب بزرگترین فریضه
